Bàu làm
Hạnh phúc biết bao của những trẻ thơ được sống yên vui dưới mái ấm gia đình, trong tình thương yêu của bố mẹ. Đau khổ biết bao đối với những đứa con thờ khi bố mẹ bỏ nhau phải sống trong cảnh " sẩy đàn tan nghé". Bé Thành đã kể lại một cách xúc động những đau khổ của hai anh em trước bi kịch gia đình.
Suốt đêm hai anh em đều khóc. Thủy "nức nở, tức tưởi", em khóc nhiều nên hai bờ mi đã "sưng mọng lên", cặp mắt đen trở nên "buồn thăm thẳm". Thành phải "cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc to". Nước mắt "tuôn ra như suối, ướt đẫm cả gối và hai cánh tay áo".
Buổi sáng sớm, hai anh em đi ra vườn, Thủy "lặng lẽ" đặt tay lên vai anh trai. Thành kéo em ngồi xuống và "khẽ vuốt lên mái tóc em". Cuộc chia tay sắp diễn ra : cả hai anh em đều vô cùng đau khổ và cảm thấy cô đơn trước tai họa nặng nề đang "giáng xuống" đầu…
Bố đi đâu mãi không về. Đã mấy ngày rồi Thủy không được gặp bố. Chỉ còn vài tiếng nữa là em phải theo mẹ về quê ngoại. Em buồn, nước mắt ứa ra "xịu mặt xuống", nói trong đau đớn : " Sao mãi bố không về nhỉ ?". Như vậy là em không chào được bố trước khi đi. Bố mẹ bỏ nhau, biết bao giờ em "được gặp lại bố?". Tuổi thơ Thủy mất mát quá nhiều, quá lớn !
Cảnh Thủy trở lại lần cuối thăm trường lớp, chào từ biệt cô giáo và bạn học lớp 4B là một cảnh buồn tê tái. Thủy cô đơn "đứng nép vào một gốc cây trước lớp". Thủy " cắn chặt môi im lặng, mắt lại đăm đăm nhìn khắp sân trường…" Thủy đau khổ " bật lên khóc thút thít"'. Cô giáo "sửng sốt" khi Thủy bước vào lớp. Cô "ôm chặt lấy em" và nói "Cô thương em lắm". Cả lớp "sững sờ", có "tiếng khóc thút thít"; một số bạn thân bỏ chỗ ngồi chạy lên "nắm chặt lấy tay" Thủy khi nghe cô giáo thông báo cảnh ngộ thương tâm của em. Cô giáo "tái mặt", cất tiếng than "Trời ơi!", rồi " nước mắt giàn giụa". Cả lớp 4B " khóc mỗi lúc một to hơn" khi nghe Thủy nói "…em không được đi học nữa. Nhà bà ngoại em ở xa trường học lắm. Mẹ bảo sẽ sắm cho em một thúng hoa quả để ra chợ ngồi bán". Cha mẹ bỏ nhau, anh em li tán, con cái đứa phải xa bố, đứa phải xa mẹ. Đối với Thủy, em còn có nỗi đau nào to hơn ? Em phải bỏ học giữa trang đời tuổi thơ. Thủy khóc, bạn khóc, cô giáo khóc. Những dòng nước mắt ấy thể hiện một cách sâu sắc, chân thực, cảm động về nỗi đau buồn của em thơ trước cảnh gia đình tan vỡ, bố mẹ bỏ nhau.
Giây phút cuối cùng cuộc chia tay của Thành và Thủy diễn ra thật xúc động. Thủy " hôn gấp gáp" lên mặt con Vệ Sĩ và "thì thào" với nó. Thủy "khóc nấc lên" nắm tay anh trai, dặn dò…. Thành cũng "khóc nấc lên". Người mẹ "vuốt tóc" đứa con trai….Thủy trèo lên xe, rồi bỗng "lại tụt xuống" đặt con Em Nhỏ bên cạnh con Vệ Sĩ, căn dặn anh trai là " không bao giờ để chúng ngồi xa cách nhau". Hai con búp bê đã không phải "chia tay" nhau nhưng hai anh em Thành và Thủy thì mỗi người một phương trời xa cách. Thành nằm ngủ đã có con Vệ Sĩ gác, nhưng khi đá bóng, áo bị rách, ai vá cho ? Nhìn "cái bóng nhỏ liêu xiêu" của em gái trèo lên xe, rồi chiếc xe phóng đi mất hút, Thành "mếu máo" và " đứng như chôn chân xuống đất". Đó là tâm trạng của một em bé như mất hồn, cô đơn và bơ vơ không kể xiết.
Nỗi đau khổ của Thành và Thủy trước bi kịch gia đình được Khánh Hoài thể hiện qua nhiều chi tiết, tình tiết xúc động, trang văn chứa chan tình nhân đạo.
