1. Mở Bài
Giới thiệu tác giả: Nhà thơ Bằng Việt bắt đầu sáng tác vào những năm 60 của thế kỉ XX và nhanh chóng trở thành một trong những gương mặt tiêu biểu của thơ ca kháng chiến chống Mĩ. Thơ ông thường hấp dẫn người đọc bởi những cảm xúc trong sáng, chân thành và lối viết giản dị, tự nhiên.
Giới thiệu tác phẩm: Bài thơ "Bếp lửa"được viết năm 1963 – khi Bằng Việt đang là sinh viên luật ở trường đại học Tổng hợp ki-ép (Liên Xô); in trong tập "Hương cây- bếp lửa"(1968) – tập thơ đầu tay của ông và Lưu Quang Vũ. Tác phẩm làm lay động trái tim độc giả bởi những kí ức về một tuổi thơ gian khó, nhọc nhằn bên người bà hiền hậu, tảo tần, bởi tình bà cháu thắm thiết, sâu nặng, thiêng liêng,…
Giới thiệu đoạn trích: Đoạntrích thuộc khổ 6 – khổ thơ gần cuối của bài, bộc lộ những suy ngẫm của cháu về bà.
2. Thân Bài
Khái quát ngắn gọn về phần trước của bài thơ: Bài thơ có nhan đề "Bếp lửa"- một hình ảnh rất đỗi quen thuộc trong đời sống con người Việt Nam thưởtrước. Song với riêng nhà thơ, bếp lửa luôn gắn liền với hình ảnh của bà và những kỉ niệm tuổi thơ khóc nhọc. Năm khổ đầu của bài là những kỉ niệm nhưthế, hiện lên qua dòng hổi tưởng của nhà thơ, để đến khổ sáu, chúng ta được lắng nghe những suy ngẫm về bà với đầy tình yêu thương và lòng biết ơn sâu nặng.
a) Những suy ngẫm về bà
* Bà là người phụ nữtảo tẩn, nhẫn nại, giàu tình yêu thương và đức hi sinh:
Nhà thơ đã gói ghém cả cuộc đời bà bằng một câu thơ với nghệ thuật đảo ngữ "Lận đận đời bà biếtmấynắng mưa".Hai chữ "lậnđận"với cụm tù "biết mấy nắng mưa"đảgợi ra sựdài dặc của thời gian, sựvất vả, nhọc nhằn, khổ cực của một đời người. Và qua “mấychục năm", "đến tận bây giơ',bà vẫn chẳng nghỉ ngơi.
Bà vẫn giữthói quen cũ"dậysớm" "nhóm bếp lửa" -cũng nhưgiữtrọn tình yêu thương mà bà đã dành cho con, cho cháu mấy chục năm qua.
+ Điệp từ "nhóm"đượcnhắc lại bốn lẩn, gợi nhịp bập bùng của ánh lửa và sự bển bỉ của lòng bà.
+ Bà đã "nhóm"lên ngọn lửa thực để sưởi ấm cho cháu, để nấu cho cháu từng bữa ăn, nào "khoaisán ngọt bùi",nào "xôigạo mới",…Cũng chính từ những yêu thương, săn sóc chu đáo, ân cần, từ sự ấm áp của đôi bàn tay bà trong những ngày thiếu thốn, khổ cực mà "niểm yêu thương"đã được thắp và thổi bùng lên trong cháu. Từ một thói quen rất nhỏ, bà đã dạy cho cháu biết bao điểu: biết yêu quê hương dù nhọc nhằn, đói khổ; biết san sẻ với mọi người. Và cũng từ đó, bà "nhóm dậy cả những tởm tình tuổi nhỏ"- bà vừa là bà, vừa là cha là mẹ, là thầy, lại vừa là người bạn lớn cho cháu sẻ chia những nỗi niềm của một thời trẻ dại!
* Tinh cảm của cháu với bà
-Từ nơi phương xa, cháu vẫn luôn nhớ về bà với niềm xúc động mãnh liệt: "ổi kì lạ và thiêng liêng- bếp lửa!".Ý thơ đột ngột chuyển sang hình ảnh "bếp lửa"bởi nó luôn gắn liển với hình ảnh của bà. "Bếp lửa" "kì lạ và thiêng liêng"hay chính tình bà nặng sâu và diệu kì đến thế? Bà với "bếp lửa" đảcho cháu một tuổi thơ dẫu có khó khăn, cơ cực nhưng vẫn vẹn tròn tình thương. Câu thơ chứa chan tình yêu, niềm kính trọng, biết ơn của cháu trước sựcao cả, phi thường của bà.
b) Đặc sắc nghệ thuật
Sự kết hợp hài hòa các phương thức biểu cảm, tự sự, miêu tả và bình luận.
Hình ảnh vừa chân thực vừa giàu ý nghĩa biểu tượng.
Cảm xúc mãnh liệt, lời thơ có tính triết lí sâu sắc.
Phép đảo ngữ và điệp từ được sử dụng rất hiệu quả.
3. Kết Bài
Đoạn thơ thể hiện tình cảm bà cháu rất thiêng liêng, sâu đậm. Từ đó, cho ta những bài học thật ý nghĩa: kỉ niệm tuổi thơ luôn tỏa sáng và nâng đỡ con người trên mọi hành trình của cuộc sống và tình cảm gia đình là cơ sở, là cội nguồn cho tình yêu quê hương, đất nước.
