Dù đục dù trong con sông vẫn chảy – Đề số 1
Đọc bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 4:
Dù đục dù trong con sông vẫn chảy,
Dù cao dù thấp cây lá vẫn xanh,
Dù là người phàm tục hay kẻ tu hành,
Cũng phải sống từ những điều rất nhỏ.
Ta hay chê rằng cuộc đời méo mó,
Sao ta không tròn ngay tự trong tâm.
Đất ấp ôm cho những hạt nảy mầm,
Nhưng chồi tự vươn mình tìm ánh sáng.
Nếu tất cả đường đời đều trơn láng,
Thì chắc gì ta nhận được ra ta.
Ai trong đời cũng có thể tiến xa,
Nếu có khả năng tự mình đứng dậy.
Hạnh phúc cũng như bầu trời này vậy,
Không chỉ dành cho một riêng ai!
(Thơ tự sự –Nguyễn Quang Vũ).
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt của văn bản?
Câu 2. Tìm các biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ đầu của văn bản. Nêu ngắn gọn tác dụng của các biện pháp tu từ đó.
Câu 3. Anh/ Chị hiểu như thế nào về hai câu thơ:
“Nếu tất cả đường đời đều trơn láng
Thì chắc gì ta nhận được ra ta”.
Câu 4. Câu thơ nào trong văn bản khiến anh/ chị ấn tượng nhất? Vì sao?
Lời giải
Câu 1. Phương thức biểu đạt của văn bản: nghị luận
Câu 2. Các biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ đầu của văn bản: Điệp ngữ, liệt kê, đối.
Tác dụng của các biện pháp tu từ :
– Từ những điều tất yếu trong cuộc sống, nhà thơ khẳng định: cho dù điều kiện trái ngược nhau nhưng mọi sự vật vẫn đi theo quy luật của nó.
– Câu thơ có nhịp điệu, sinh động hơn.
Câu 3.Anh/ Chị hiểu như thế nào về hai câu thơ:
“Nếu tất cả đường đời đều trơn láng
Thì chắc gì ta nhận được ra ta.”
– Đường đời trơn láng: cuộc sống thuận lợi, may mắn
– Ta nhận ra ta: hiểu được bản thân mình
Ý Cả câu: nếu trong cuộc đời, ta gặp nhiều thuận lợi, không hề gặp bất cứ khó khăn nào thì con người không thể biết được những khả năng và giá trị thực của bản thân minh
Có thể diễn đạt theo cách khác nhưng phải hợp lý, có sức thuyết phục.
Câu 4.Câu thơ nào trong văn bản khiến anh/ chị ấn tượng nhất? Vì sao?
Học sinh chọn 1 hoặc vài câu thơ . Giải thích cách lựa chọn của mình
Dù đục dù trong con sông vẫn chảy – Đề số 2
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
TỰ SỰ
Dù đục dù trong con sông vẫn chảy,
Dù cao dù thấp cây lá vẫn xanh,
Dù là người phàm tục hay kẻ tu hành,
Cũng phải sống từ những điều rất nhỏ.
Ta hay chê rằng cuộc đời méo mó,
Sao ta không tròn ngay tự trong tâm.
Đất ấp ôm cho những hạt nảy mầm,
Nhưng chồi tự vươn mình tìm ánh sáng.
Nếu tất cả đường đời đều trơn láng,
Thì chắc gì ta nhận được ra ta.
Ai trong đời cũng có thể tiến xa,
Nếu có khả năng tự mình đứng dậy.
Hạnh phúc cũng như bầu trời này vậy,
Không chỉ dành cho một riêng ai!
(Thơ tự sự –Nguyễn Quang Vũ).
Câu 1. Xác định 2 phương thức biểu đạt chính sử dụng trong văn bản trên.
Câu 2. Em hiểu thế nào về ý nghĩa 2 câu thơ sau:
“Đất ấp ôm cho muôn hạt nảy mầm
Những chồi non tự vươn lên tìm ánh sáng.”
Câu 3. Theo em, vì sao tác giả nói rằng:
” Nếu tất cả đường đời đều trơn láng
Chắc gì ta đã nhận ra ta”
Câu 4. Thông điệp nào của văn bản trên có ý nghĩa nhất đối với anh/chị?
Lời giải
Câu 1: Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản là: biểu cảm
Câu 2: Ý nghĩa 2 câu thơ:
“Đất ấp ôm cho muôn hạt nảy mầm
Những chồi non tự vươn lên tìm ánh sáng”
– “Đất” – nguồn sống, nguồn dinh dưỡng cho hạt nảy mầm. Cũng như cuộc sống trong cõi đời này không dành riêng cho một ai mà cho tất cả chúng ta.
– Hạnh phúc ở quanh ta nhưng không tự nhiên đến. Nếu muốn có cuộc sống tốt đẹp, muốn có hạnh phúc, tự mỗi người phải có suy nghĩ và hành động tích cực.
Câu 3: Tác giả cho rằng:
“Nếu tất cả đường đời đều trơn láng
Chắc gì ta đã nhận ra ta”
– Bởi vì: “Đường đời trơn láng” tức là cuộc sống quá bằng phẳng, yên ổn, không có trở ngại, khó khăn
– Con người không được đặt vào hoàn cảnh có vấn đề, có thách thức thì không đến được đích.
– Con người có trải qua thử thách mới hiểu rõ chính mình và trưởng thành hơn.
Câu 4: Học sinh có thể chọn một trong những thông điệp sau và trình bày suy nghĩ thấm thía của bản thân về thông điệp ấy:
– Dù là ai, làm gì, có địa vị xã hội thế nào cũng phải sống từ những điều rất nhỏ; biết nâng niu, trân trọng những cái nhỏ bé trong cuộc sống.
– Con người có trải qua thử thách mới hiểu rõ chính mình và trưởng thành hơn
Dù đục dù trong con sông vẫn chảy – Đề số 3
Đọc bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 4:
Dù đục dù trong con sông vẫn chảy,
Dù cao dù thấp cây lá vẫn xanh,
Dù là người phàm tục hay kẻ tu hành,
Cũng phải sống từ những điều rất nhỏ.
Ta hay chê rằng cuộc đời méo mó,
Sao ta không tròn ngay tự trong tâm.
Đất ấp ôm cho những hạt nảy mầm,
Nhưng chồi tự vươn mình tìm ánh sáng.
Nếu tất cả đường đời đều trơn láng,
Thì chắc gì ta nhận được ra ta.
Ai trong đời cũng có thể tiến xa,
Nếu có khả năng tự mình đứng dậy.
Hạnh phúc cũng như bầu trời này vậy,
Không chỉ dành cho một riêng ai!
(Thơ tự sự –Nguyễn Quang Vũ).
Câu 1. Xác định thể thơ và cách gieo vần.
Câu 2. Theo anh/chị, vì sao “Ta hay chê rằng cuộc đời méo mó”?
Câu 3. Trong hình ảnh: “Đất ấp ôm cho mọi hạt nảy mầm/Nhưng chồi non tự vươn lên tìm ánh sáng”, anh chị rút ra điều gì về cuộc sống và con người?
Câu 4. Xác định và phân tích tác dụng của 02 biện pháp tu từ trong 2 câu thơ sau:
“Dù đục dù trong, con sông vẫn chảy
Dù cao dù thấp, cây lá vẫn xanh”
Lời giải:
Câu 1: Thể thơ tự do
Câu 2:
Vì cuộc đời mỗi người chúng ta đều phải trải qua khó khăn thử thách mới tôi rèn bản thân trưởng thành hơn. Đôi khi chúng ta sẽ gặp phải những nỗi buồn, sự thất bại, khó khăn, trở ngại và những điều ấy dễ làm ta có những ý nghĩ tiêu cực, ca thán cuộc đời không như mình mong muốn (Chê cuộc đời méo mó).
Những lúc như vậy thay vì ca thán, trách cứ số phận ta hãy làm thay đổi hoàn cảnh bằng chính nghị lực, sự nỗ lực, quyết tâm của ta (Tròn ngay tự trong tâm).
Câu 3:
Qua hình ảnh đó ta thấy được sức sống từ những chồi non, đất ấp ủ cho chúng nảy mầm nhưng chúng vẫn phải tự cố gắng nỗ lực vươn lên tìm ánh sáng để phát triển tốt hơn. Ai cũng có thể trở nên thành công và tốt đẹp hơn nếu luôn cố gắng nỗ lực.
Câu 4:
– Phép đối “đục” với “trong”, “cao” với “thấp”
– Điệp từ “dù”
⇒ Nhấn mạnh ta thấy dù nước sông có trong hay đục thì con sông vẫn chảy, dù một cây có cao hay thấp nó vẫn có thể xanh tốt vậy nên con người dù bất kì hoàn cảnh khó khăn thế nào cũng không nên dễ dàng chấp nhận gục ngã chỉ có những người luôn cố gắng mới trở nên thành công.
Dù đục dù trong con sông vẫn chảy – Đề số 4
Đọc bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 4:
Dù đục dù trong con sông vẫn chảy,
Dù cao dù thấp cây lá vẫn xanh,
Dù là người phàm tục hay kẻ tu hành,
Cũng phải sống từ những điều rất nhỏ.
Ta hay chê rằng cuộc đời méo mó,
Sao ta không tròn ngay tự trong tâm.
Đất ấp ôm cho những hạt nảy mầm,
Nhưng chồi tự vươn mình tìm ánh sáng.
Nếu tất cả đường đời đều trơn láng,
Thì chắc gì ta nhận được ra ta.
Ai trong đời cũng có thể tiến xa,
Nếu có khả năng tự mình đứng dậy.
Hạnh phúc cũng như bầu trời này vậy,
Không chỉ dành cho một riêng ai!
(Thơ tự sự –Nguyễn Quang Vũ).
Câu 1 (0.5 đ): Xác định thể thơ của bài thơ trên.
Câu 2 (0.5 đ): Hãy chỉ ra một biện pháp tu từ trong khổ thơ:
“Dù đục, dù trong con sông vẫn chảy
Dù cao, dù thấp cây lá vẫn xanh
Dù người phàm tục hay kẻ tu hành
Đều phải sống từ những điều rất nhỏ.”
Câu 3 (1.0 đ): Anh/chị hiểu như thế nào về nội dung hai câu thơ sau:
“Ta hay chê rằng cuộc sống méo mó
Sao ta không tròn ngay tự trong tâm?”
Câu 4 (1.0 đ): Anh/chị có đồng tình với lời khẳng định dưới đây của tác giả không? Vì sao?
“Hạnh phúc cũng như khung trời này vậy
Đâu chỉ dành cho một riêng ai.”
Lời giải
Câu 1. Thể thơ tự do
Câu 2. Biện pháp tu từ:
– Điệp cấu trúc : Dù … .
– Đối : đục – trong ; cao – thấp ; phàm tục – tu hành .
Câu 3. Có thể hiểu câu thơ như sau:
Cuộc sống vốn không bằng phẳng, chứa nhiều ngang trái, oái oắm, thậm chí còn là những điều xấu xa, tồi tệ. Bởi vậy, ta không nên yên cầu cuộc sống phải tròn vẹn, mà hãy làm cho tâm hồn mình “ tròn ” tức là luôn sống tích cực, có cái nhìn đúng đắn, sáng sủa trước cuộc sống .
Câu 4.
– Đồng tình với quan điểm của tác giả .
– Vì:
Cũng như khung trời, niềm hạnh phúc hoàn toàn có thể sống sót ở khắp mọi nơi, bao quanh đời sống của tất cả chúng ta .
Hạnh phúc không thuộc quyền sở hữu của riêng cá thể nào, bất kể ai cũng hoàn toàn có thể có được niềm hạnh phúc .
Tác giả đưa ra ý niệm về niềm hạnh phúc : ai cũng hoàn toàn có thể có được niềm hạnh phúc và chính họ sẽ hoàn toàn có thể tạo nên niềm hạnh phúc đó cho mình .
Dù đục dù trong con sông vẫn chảy – Đề số 5
Đọc bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 4:
Dù đục dù trong con sông vẫn chảy,
Dù cao dù thấp cây lá vẫn xanh,
Dù là người phàm tục hay kẻ tu hành,
Cũng phải sống từ những điều rất nhỏ.
Ta hay chê rằng cuộc đời méo mó,
Sao ta không tròn ngay tự trong tâm.
Đất ấp ôm cho những hạt nảy mầm,
Nhưng chồi tự vươn mình tìm ánh sáng.
Nếu tất cả đường đời đều trơn láng,
Thì chắc gì ta nhận được ra ta.
Ai trong đời cũng có thể tiến xa,
Nếu có khả năng tự mình đứng dậy.
Hạnh phúc cũng như bầu trời này vậy,
Không chỉ dành cho một riêng ai!
(Thơ tự sự –Nguyễn Quang Vũ).
Câu 1. Xác định thể thơ và cách gieo vần.
Câu 2. Theo anh/chị, vì sao “Ta hay chê rằng cuộc đời méo mó”?
Câu 3. Trong hình ảnh: “Đất ấp ôm cho mọi hạt nảy mầm/Nhưng chồi non tự vươn lên tìm ánh sáng”, anh chị rút ra điều gì về cuộc sống và con người?
Câu 4. Xác định và phân tích tác dụng của 02 biện pháp tu từ trong 2 câu thơ sau:
“Dù đục dù trong, con sông vẫn chảy
Dù cao dù thấp, cây lá vẫn xanh”
Lời giải:
Câu 1: Thể thơ 8 chữ. Cách gieo vần là gieo vần chân (các từ gieo vần nằm ở vị trí cuối câu nên được gọi là vần chân)
Câu 2:
Theo em, con người thường hay chê rằng “cuộc đời méo mó” bởi vì con người thường có xu hướng không hài lòng với cuộc sống của chính mình, không hài lòng với những người khác mình và thấy cuộc sống chẳng có gì tốt đẹp nếu mọi chuyện không suôn sẻ theo ý mình.
Đây chính là thái độ nhìn nhận thường thấy ở những người sống bi quan
Câu 3:
Hình ảnh trong câu thơ gợi cho em suy nghĩ về việc con người phải không ngừng tự thách thức chính mình, không ngừng vươn ra khỏi vùng an toàn của chính mình để có thể thách thức, rèn luyện chính mình, vươn tới những điều đỉnh cao và hạnh phúc trong cuộc sống.
Tương tự như hạt mầm trong đất được đất ấp ủ vô cùng an toàn và thoải mái.Nhưng nếu như chúng mãi sống trong thoải mái và an toàn thì sẽ mãi chỉ là hạt chết yểu, vì nhiệm vụ của chúng là mọc thành cây để tìm thấy ánh sáng, tìm ý nghĩa của cuộc sống của mình là trở thành cái cây vươn tới ánh sáng.
Và con người cũng vậy, nếu như ta luôn ở trong vùng an toàn của bản thân thì sẽ chẳng thể nào hiểu được bản thân mình là ai và hiểu mình muốn gì trong cuộc sống
Câu 4:
Biện pháp tu từ thứ 1 là biện pháp điệp ngữ “Dù…dù”. Tác dụng: nhấn mạnh vào điều kiện sống thay đổi ra sao thì vạn vật, trong đó có con người vẫn phải thích ứng và tiếp tục cố gắng hoàn thành những sứ mệnh của chính mình
Biện pháp tu từ thứ 2 là biện pháp ẩn dụ. “Đục, trong, cao, thấp” là chỉ những điều kiện sống thay đổi, những điều kiện sống khác nhau, có lúc thuận lợi, có lúc khó khăn. “Sông” và “lá” tượng trưng cho con người; còn “chảy” và “xanh” thì tượng trưng cho việc sống của mỗi người vẫn phải tiếp tục.
Tác dụng: truyền tải thông điệp sâu sắc tới con người là, dù điều kiện sống có thay đổi ra sao, dù khắc nghiệt hay thuận lợi thì mỗi người vẫn phải cố gắng, hoàn thành sứ mệnh và đạt được những ước mơ, đam mê của mình.
Vừa rồi là tổng hợp 5 đề Đọc hiểu Dù đục dù trong con sông vẫn chảy về tác phẩm Tự sự Lưu Quang Vũ. Hy vong với những kiến thức vừa được chia sẻ sẽ giúp các em học sinh hoàn thành tốt bài làm của mình.
