Bài làm 1
Văn bản " Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000" đã đem đến cho mỗi chúng ta những kiến thức cần biết, nên biết và phải biết.
I. Về tổ chức và mục đích
"Ngày Trái Đất" là ngày 22-4 hàng năm; lúc đầu do một tổ chức bảo vệ môi trường của Mĩ khởi xướng từ năm 1970; đến nay đã có 141 nước trên thế giới tham gia nhằm mục đích bảo vệ môi trường, những vấn dề môi trường nóng bỏng nhất của từng nước hoặc từng khu vực.
Năm 2000, Việt Nam mới gia nhập tổ chức "Ngày trái đất". Nước ta đã nêu lên chủ đề "Một ngày không sử dụng bao bì ni lông".
2. Tác hại
Tác giả đã phân tích, đã giải thích một cách sáng tỏ về những tác hại của việc sử dụng bao bì ni lông. Đó là những điều mà số đông người trong chúng ta chưa hề biết. Có năm tác hại đáng sợ như sau:
– Một là, bao bì ni lông có chứa chất pla-xtic, một chất không phân hủy sẽ gây nguy hại đối với môi trường khi khắp mọi nơi trên đất nước ta, mỗi ngày vứt ra, thải ra hàng triệu bao bì ni lông; vứt bừa bãi khắp mọi nơi công cộng, từ ao hồ, sông ngòi đến đường phố, chợ búa, làng mạc…
– Hai là, bao bì ni lông khi lẫn vào đất sẽ làm cản trở quá trình phát triển của các loài thực vật như cây trồng, hoa cỏ… sẽ dẫn đến sự xói mòn ở các vùng đồi núi.
.- Ba là, bao bì ni lông vứt bừa bãi sẽ làm tắc nghẽn cống rãnh, kênh mương, gây nên cảnh úng đọng, ngập lụt, làm cho ruồi muỗi phát sinh, lây truyền dịch bệnh. Bao bì ni lông trôi ra biển làm chết các sinh vật khi nuốt phải.
– Bốn là, bao bì ni lông màu vốn hàm chứa các chất như chì, ca-đi-mi sẽ làm ô nhiễm thực phẩm, gây tác hại cho não và nguyên nhân gây ung thư phổi.
– Năm là, khi đốt các bao bì ni lông phế thải, khói độc ấy vì có chứa chất đi-ô-xin sẽ gây ngộ độc, khó thở, ngạt thở, nôn ra máu, gây rối loạn chức năng, gây ung thư và cái dị tật bẩm sinh cho trẻ sơ sinh.
Tóm lại, sử dụng và vứt bừa bãi bao bì ni lông sẽ đầu độc môi sinh và môi trường sẽ gây nhiều tác hại nguy hiểm cho sức khỏe và cuộc sống của con người. Những điều ấy chúng ta chưa hiểu và chưa hề nghĩ tới.
3. Những kiến nghị
"Ngày Trái Đất năm 2000" của Việt Nam nêu lên chủ đề ngày bao bì ni lông" thật vô cùng cấp thiết và thiết thực. Nếu mọi người, mọi nhà, nếu 80 triệu con người Việt Nam đều tự giác thực hiện thì chúng ta sẽ giảm được hàng trăm triệu, hàng nghìn triệu bao bì ni lông trong mỗi ngày, trong mỗi tháng, sẽ mang lại bao lợi ích vô cùng to lớn. Có đi quanh Hồ Tây, có đến Hạ Long, Đồ Sơn, Sầm Sơn, Nha Trang, Vũng Tàu,… có dạo quanh sân trường, bệnh viện, chợ búa,… ta mới nhận thấy con người Việt Nam ta đã và đang sử dụng bao bì ni lông một cách bừa bãi như thế nào!
Tổ chức "Ngày Trái đất năm 2000" của Việt Nam đã nêu lên những kiến nghị rất thiết thực:
– Hãy thay đổi thói quen và giảm thiểu sử dụng bao bì ni lông.
– Hãy không sử dụng bao bì ni lông khi không cần thiết.
– Hãy dùng giấy, lá để gói thục phẩm.
– Hãy nói cho mọi người trong nhà và bè bạn biết những tác hại ghê gớm về việc sử dụng bao bì ni lông.
Để bảo vệ Trái Đất, ngôi nhà chung của chúng ta, ai cũng phải quan tâm tới Trái Đất hơn nữa, góp phần bảo vệ môi trường. Một trong những việc làm của chúng ta là hãy thực hiện "Một ngày không dùng bao ni lông".
"Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000" là văn bản thuyết minh. Những kiến thức khoa học về độc tố, về tác hại của bao bì ni lông được tác giả phân tích, giải thích một cách ngắn gọn, sáng tỏ, đầy sức thuyết phục. Những kiến nghị mà tác giả nêu lên rất thiết thực; đó là những điều mà ai cũng có thể làm được để góp phần bảo vệ môi trường nơi ta đang sinh sống.
Bài làm 2
Từ năm học 2002 trở đi, trong chương trình Ngữ văn THCS và THPT có một loại văn bản mới: văn bản thuyết minh. Đó là kiểu văn bản thông dụng nói về mọi lĩnh vực đời sống từ những sự vật, sự việc lớn lao đến những vật, những việc bình thường nhưng có ý nghĩa đối với cuộc sống con người chúng ta. Sau những áng văn tự sự đặc sắc của Việt Nam và thế giới như Lão Hạc, Cô bé bán diêm, Người thầy đầu tiên,… chúng ta được đọc và suy ngẫm một số văn bản thuyết minh mà Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000 là bài mở đầu. Bài vãn nói về những tác hại của việc dùng túi ni lông một cách tuỳ tiện và kêu gọi mọi người có hành động đúng đối với ni lông, đồ nhựa,… Đây là một vấn đề thông thường mà ai cũng biết, song không phải ai cũng có thể nghĩ đúng và làm đúng. Do đó, nội dung của văn bản vẫn có ý nghĩa quan trọng. Và lời kêu gọi mà người thảo văn bản nêu lên, ngỡ như bình thường nhưng đã được trình bày một cách trang trọng, xứng đáng để chúng ta đọc và suy ngẫm nghiêm túc.
Về bố cục, chúng ta có thể chia vãn bản nói trên thành ba đoạn: Vào bài (từ đầu đến "… không sử dụng bao bì ni lông "): nguyên nhân ra đời của bản thông diệp Thông tin vê Ngày Trái Đất năm 2000, nguyên cớ Việt Nam kêu gọi "Một ngày không sử dụng bao bì ni lông". Thân bài (từ "Như chúng ta đã biết…" đến "… đối với môi trường"): tác giả giải thích những tác hại của việc sử dụng bao bì ni lông, từ đó, nêu ra một vài giải pháp cho vấn đề sử dụng bao bì ni lông. Phần này có thể chia thành hai đoạn ứng với hai nội dung nêu trên được nối kết bằng từ chuyển tiếp (gọi là từ nối, quan hệ từ) "vì vậy". Kết bài (ba câu cuối): Kêu gọi mọi người hãy hành động tích cực để góp phần bảo vệ trái đất, ngôi nhà chung của chúng ta. Bố cục một văn bán thuyết minh như vậy là lô gích và chặt chẽ. Phần mở đầu là cơ sở, nguyên nhân để dẫn đến các nội dung giảng giải, phân tích cụ thể, nêu nhiệm vụ cụ thể ở phần sau. Thân bài giúp người đọc, người nghe hiểu rõ vấn đề, biết cách làm những việc cụ thể theo yêu cầu của vấn đề. Cuối cùng để nhấn mạnh, khích lệ người đọc, người nghe, tác giả dùng ba câu mệnh lệnh kết hợp điệp từ, điệp ngữ tác động trực tiếp vào cảm xúc: "Hãy cùng nhau…", "Hãy bảo vệ…", "Hãy cùng nhau…". Hãy: "từ biểu thị yêu cầu có tính chất mệnh lệnh hoặc thuyết phục, động viên nên làm việc gì đó, nên có thái độ nào đó". Điệp từ hãy ở cuối văn bản này vang lên liên tiếp ba lần, nhấn mạnh yêu cầu, để thuyết phục, động viên mọi người có thái độ đúng và cố gáng làm theo những điều nói tới trong văn bán với chủ đề "Một ngày không sử dụng bao bì ni lông". Đi vào tìm hiểu, suy ngẫm về chủ đé này, chúng ta hiểu rõ:
1. Nguyên nhân cơ bản khiến cho việc dùng bao bì ni lông có thể gây nguy hại đối với môi trường là "đặc tính không phân huỷ của pla-xtíc, chất dẻo hoá học". Vậy mà, như văn bản nêu: "Ở Việt Nam, mỗi ngày thải ra hàng triệu bao bì ni lông… vứt bừa bãi khắp nơi công cộng, ao hổ, sông ngòi". Câu văn không miêu tả mà chỉ là một thống báo có tính khoa học, khách quan nhưng vẫn gợi cho chúng ta một hình ánh quen thuộc hằng ngày ai cũng có thể trông thấy: những tờ ni lông, những bao bì, những túi, những bọc ni lông to nhỏ, xanh, đỏ, tím, vàng,… bị vứt bừa bãi, nằm rải rác mọi nơi, bên lề đường bộ, ven sông hồ, ao chuôm và cả trên những mặt suối. Thật là đáng sợ. Vậy mà, khi nhìn thấy những hình ảnh ấy, nhiều khi vì "quen mắt" nên chúng ta đã bỏ qua, không có chút gì xáo động, hoặc suy nghĩ.
2. Giờ đây, đọc văn bản này, chúng ta mới thấm thìa những tác hại ghê gớm của hiện tượng ni lông bị vứt bừa bãi ấy:
a) Làm cản trở sự sống, quá trình phát triển của cỏ cây, các loài thực vật.
b) Làm tắc các đường dần nước, tắc dòng chảy của sông, suối, tắc cống rãnh,… gây ô nhiễm nước, làm cho muồi sinh sôi, dịch bệnh lan truyền.
c) Những bao bì ni lông nhuộm màu gói thực phẩm, cá thịt, rau quả thấm các màu có chất độc hoá học sang vật được gói dễ dẫn đến các bệnh nguy hiểm tác hại cho não, cho phổi của con người.
d) Nguy hiểm nhất là khi chúng ta đốt các chất thải ni lông, khói bốc lên, thải ra chất đi-ô-xin gây nôn mửa, khó thở, rối loạn các chức năng, gây ung thư dị tật,… thật đáng sợ. Ngoài những tác hại chính mà bản thông điệp nêu ra, chúng ta còn thấy thêm biết bao tác hại của ni lông. Chẳng hạn bao bì ni lông vứt bừa bãi ở nơi công cộng, đình chùa miếu mạo làm mất mĩ quan, gây ô nhiễm môi trường nơi chốn thiêng liêng. Túi ni lông gói hoặc vứt chung với các rác thải khác sẽ hạn chế sự phân huỷ làm rác thải ứ đọng vô cùng bẩn thỉu, v.v. và v.v. Việc phát minh ra chất dẻo hoá học đê làm ra những chiếc túi, những tấm vải, những bao bì ni lông là một thành tựu khoa học lớn lao của con người, đã góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống chúng ta: Nhưng chính con người chúng ta lại không biết sử dụng ni lông một cách khoa học. Vứt và dùng ni lông tuỳ tiện, bừa bãi là một hành dộng con người tự làm hại con người, người nọ gây hại cho người kia, mình làm hại chính mình. Phải chăng điều đó nghĩa là: "Gậy ông lại đập lưng ông" như câu tục ngữ ngày xưa tổ tiên ta từng nhắc.
3. Vậy, để sửa chữa những sai lầm trên, chúng ta phải làm gì? Tác giả bản thông điệp viết rành mạch, rõ ràng: "Vì vậy chúng ta cần phải…". Từ chuyển tiếp "vì vậy" như một cầu nối chặt chẽ dẫn dắt suy nghĩ của người đọc một cách tự nhiên. Hiểu thấu những tác hại của việc vứt và sử dụng bao bì ni lông tuỳ tiện, chúng ta dễ dàng đồng tình với những biện pháp mà tác giả nêu ra. Văn bản nêu ra bốn điều, trong đó có ba điều mỗi người phải làm và một điều cần tuyên truyền, vận động mọi người cùng làm theo, nói gọn là:
a) Thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lông…; không dùng ni lông nếu thấy không cần thiết; thay túi ni lông bằng các vật liệu khác…
b) Minh làm thật tốt, chưa đủ, mà cần vận động mọi người cùng làm theo. So với phần nêu nguyên nhân và tác hại của việc dùng bao bì ni lông, phần công việc phái làm ít ngôn từ, câu chữ hơn song nội dung của nó thật sáng tỏ, rành mạch, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ làm theo. Phải chăng đó chính là một nét đặc điểm của loại văn bán thuyết minh. Tác giá vừa thuyết minh – "nói hoặc chú thích cho người ta hiểu rõ hơn về những sự vật, sự viộc…", vừa hướng dẫn chúng ta những việc làm cụ thể. Cuối cùng, ba câu vãn ở đoạn kết với giọng điệu mạnh mẽ, vang ngân, kêu gọi, động viên khích lệ thiết thực ("Mọi người hãy cùng nhau…, Hãy bảo vệ…, Hãy cùng nhau…"), người viết không nhắc lại chú dề một cách giản đơn mà nâng ý nghĩa của chủ dể ấy lên một tầm cao hơn. "Hãy quan tâm tới trái đất, hãy bảo vệ trái đất…". Sau hai lần nhắc tới trái đất với lời kêu gọi cần được bảo vệ, kết thúc văn bản là câu văn then chốt: "Một ngày không dùng bao bì ni lông" khiến cho ý nghĩa của công việc "không dùng bao bì ni lông" – một việc đơn giản, bình thường trở nên trang trọng. Tóm lại, lời kêu gọi "Một ngày không dùng bao bì ni lông" đã được truyền đạt bằng một hình thức rất trang trọng: Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000. Điều đó, cùng với một bố cục chặt chẽ, lô gích, sự giải thích giản dị, sáng tỏ về tác hại của việc dùng bao bì ni lông, về lợi ích của việc giảm bớt chất thải ni lông, đã gợi cho chúng ta những điều có thể làm ngay để cải thiện môi trường sống, để bảo vệ trái đất, ngôi nhà chung của chúng ta.
Bài làm 3
Ngày 22-4 hàng năm là ‘Ngày Trái Đất’ do một tổ chức bảo vệ môi trường của Mĩ khởi xướng từ năm 1970. Việt Nam chúng ta mới gia nhập tổ chức ‘Ngày Trái Đất’ năm 2000 và đã nêu lên chủ đề: ‘Một ngày không sử dụng bao bì ni lông’.
Tại sao chúng ta lại đề ra ‘Một ngày không sử dụng bao bì ni lông‘?
Bởi vì theo tác giả đã phân tích một cách sáng tỏ cho chúng ta biết về tác hại trong việc sử dụng bao bì ni lông rất đáng lo ngại như sau: Bao bì ni lông có chứa một chất là pla-xtic, chất này không bị phân hủy nên nếu vứt vào trong đất sẽ làm cản trở quá trình phát triển của các vườn trồng hoa cỏ. Từ đó dẫn đến sự xói mòn đất đai.
Theo tác giả mỗi ngày ta thải ra hàng triệu bao bì ni lông, vứt bừa bãi khắp nơi công cộng như hồ ao sông ngòi, đường sá, chợ búa gây nên tình trạng tắc nghẽn cống rãnh, kênh mương, vừa làm ruồi muỗi phát sinh, lây truyền dịch bệnh vừa làm chết các sinh vật khi nuốt phải.
Bao bì ni lông màu có hàm chứa các chất như chì, ca-đi-mi sẽ làm ô nhiễm thực phẩm gây tác hại cho não và gây nên ung thư phổi. Khi đốt các bao bì ni lông, khói của nó có chứa chất đi-ô-xin sẽ gây ngộ độc, khó thở, ngạt thở, nôn ra máu, gây rối loạn chức năng, gây nên bệnh ung thư và các dị tật bẩm sinh cho trẻ sơ sinh. Như vậy việc sử dụng bao bì ni lông sẽ gây độc cho môi sinh, môi trường, tác động đến sức khỏe và cuộc sống của con người. Những điều này nhiều người chúng ta chưa hiểu và chưa hề nghĩ tới.
Do vậy, khi tham gia ‘Ngày Trái Đất’, Việt Nam chúng ta nêu lên một chủ đề hết sức khiêm tốn là 'Một ngày không dùng bao ni lâng’nhưng nếu mọi nhà, mọi người hưởng ứng thì sẽgiảm được hàng trăm ngàn triệu bao bì ni lông trong mỗi ngày.
Có đi quanh các nơi du lịch như Hạ Long, Đồ Sơn, sầm Sơn, Nha Trang, Vũng Tàu… mới thấy, chúng ta đã sử dụng bao bì ni lông một cách bừa bãi như thế nào! Thật là một hành động đáng phê phán, chê trách:
Vì vậy, ‘Ngày Trái Đất năm 2000’tác giả đã kiến nghị rất thiết thực.
– Hãy cố gắng thay đổi thói quen bằng cách sử dụng rất hạn chế bao bì ni lông.
– Khi cần phải dùng mới dùng và dùng xong không vứt bừa bãi.
– Hãy dùng giấy, lá để gói thực phẩm.
– Hãy nói cho mọi người biết về tác hại ghê gớm của việc dùng bao bì ni lông.
"Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000" là văn bản thuyết minh phổ biến kiến thức khoa học. Tác giả đã phân tích, giải thích ngắn gọn nhưng rất rõ ràng, đầy tính thuyết phục về tác hại của bao ni lông.
Là một học sinh, em có trách nhiệm nói cho gia đình biết về tác hại của việc dùng bao bì ni lông. Nhất là phải quan tâm đến việc bảo vệ môi trường. Phải có ý thức bảo vệ ngôi nhà chung của thế giới.
