Câu 1 (trang 12 sgk Tiếng Việt 5): Dưới đây là hai đoạn mở đầu bài văn tả người. Theo em, cách mở bài ở hai đoạn này có gì khác nhau?
a) Nếu có ai hỏi rằng "Em yêu ai nhất?" thì không cần suy nghĩ, em có thể trả lời ngay: "Em yêu bà nhất." (Đề bài: Tả một người thân trong gia đình em.)
b) Lần về quê nội vừa qua, một buổi sáng, em chạy ra cánh đồng làng. Nơi ấy vòm trời cao vời vợi, không khí thoáng đãng, mùi lúa chín vẫn còn thoang thoảng, những chú trâu đang thong thả gặm cỏ; tất cả đều hấp dẫn em đến kì lạ. Phía trước, em thấy một bác nông dân đang cày ruộng. Em chợt nhận ra đó là bác Tư, người lối xóm nội em. (Đề bài: Tả một bác nông dân đang cày ruộng.)
Trả lời:
Cách mở bài thứ nhất (Tả một người thân trong gia đình em) là cách mở bài trực tiếp: Giới thiệu luôn người được tả (bà em).
Cách mở bài thứ hai (Tả một bác nông dân đang cày ruộng) là cách mở bài gián tiếp: Tả cánh đồng rồi mới giới thiệu bác nông dân đang cày ruộng.
Câu 2 (trang 12 sgk Tiếng Việt 5): Hãy viết hai đoạn mở bài theo hai cách đã biết cho một trong bốn đề văn dưới đây:
a) Tả một người thân trong gia đình em.
b) Tả một người bạn cùng lớp hoặc người bạn ở gần nhà em.
c) Tả một ca sĩ đang biểu diễn.
d) Tả một nghệ sĩ hài mà em yêu thích.
Trả lời:
Viết đoạn mở bài (gợi ý):
a) Tả một người thân trong gia đình em: Chiều nay, cả nhà em đang quây quần trong phòng , người ngồi, người đứng… tất cả cùng vỗ tay, vui vẻ hướng về bé Đức đang tập đi.
b) Tả một người bạn cùng lớp hoặc người bạn ở gần nhà em: Bạn Bích Thủy ngồi cạnh em, học giỏi lắm.
c) Tả một ca sĩ đang biểu diễn: Buổi biểu diễn bắt đầu. Màn kéo lên, sân khấu lấp lánh ánh đèn màu rực rỡ. Từ phía cuối sân khấu, chị Minh Thư tay cầm Mi-crô, bước nhanh ra sân khấu trình bày bài hát dân ca quan họ.
d) Cách trực tiếp:
Tả một nghệ sĩ hài mà em yêu thích: Trong các nghệ sĩ hài, em thích nhất là nghệ sĩ Xuân Bắc.
Cách gián tiếp:
Tiếng cười rất có ích đối với sức khỏe con người. Nó làm cho tâm hồn con người trỏ nên thư thái mà quên đi những mệt nhọc, lo âu. Vì thế mà các nghệ sĩ hài luôn được công chúng mến mộ. Xuân Bắc là danh hài mà em thích nhất.
