Câu 1 (trang 69 sgk Tiếng Việt 5):
Hãy kể những điều em biết về các vua Hùng.
Trả lời:
Người con trưởng theo Âu Cơ được tôn làm vua, lấy hiệu là Hùng Vương, đóng đô ở đất Phong Châu, đặt tên nước là Văn Lang. Triều đình có tướng văn, tướng võ. Con trai của vua gọi là Lang, con gái của vua gọi là Mị Nương. Khi cha chết thì ngôi vua truyền cho con trai trưởng, mười mấy đời nối ngôi đều lấy hiệu là Hùng Vương.
Câu 2 (trang 69 sgk Tiếng Việt 5):
Tìm những từ ngữ miêu tả cảnh đẹp của thiên nhiên nơi đền Hùng.
Trả lời:
– Trước đền, khóm hải đường đâm bông rực rỡ.
– Những cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như đang múa quạt xòe hoa.
– Bên trái là đỉnh Ba Vì vòi vọi.
– Dãy Tam Đảo như bức tường xanh sừng sững.
– Phía xa xa là núi Sóc Sơn…
– Những cánh hoa dại, những gốc thông già… che mát và tỏa hương thơm…
Câu 3 (trang 69 sgk Tiếng Việt 5):
Bài văn đã gợi cho em nhớ đến một số truyền thuyết về sự nghiệp dựng nước và giữ nước của dân tộc. Hãy kể tên các truyền thuyết đó.
Trả lời:
Những cảnh vật ở đền Hùng gợi nhớ truyền thuyết về sự nghiệp dựng nước và giữ nước của dân tộc ta là:
+ Đỉnh Ba Vì vòi vọi, nơi Mị Nương Ngọc Hoa – con gái Hùng Vương thứ 18 – theo Sơn Tinh về trấn giữ núi cao.
Cảnh vật nơi này gợi nhớ truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh.
+ Núi Sóc Sơn, nơi in dấu chân ngựa sắt Phù Đổng, đánh thắng giặc Ân xâm lược.
Cảnh vật này gợi nhớ truyền thuyết Thánh Gióng.
+ Cột đá cao năm gang, rộng khoảng ba tấc. Cột đá đó An Dương Vương dựng và thề với các Vua Hùng giữ vững giang sơn.
Câu 4 (trang 69 sgk Tiếng Việt 5):
Em hiểu câu ca dao sau như thế nào?
"Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ Tổ mùng mười tháng ba."
Trả lời:
Câu ca dao trên nói đến một tục truyền tốt đạp của dân tộc ta: Ngày 10 tháng 3 (âm lịch) hàng năm là ngày giôc Tổ Hùng Vương để tưởng nhớ các vua Hùng đã có công dựng nước. Và ngày trẩy hội đền Hùng cũng trở thành ngày hội chung đông vui của cả nước. Từ đó, câu ca dao còn nhắc mọi người hãy nhớ tổ tiên, nguồn cội của mình, biết ơn người dựng nước.
Cùng mang ý nghĩa đó, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm nhắn nhủ đồng bào nhớ:
Dặn dò con cháu chuyện mai sau
Hằng năm ăn đâu nằm đâu
Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ.
