Câu 1: Dựng tam giác ABC vuông tại A, biết cạnh huyền BC = 5cm, B = 35o
Lời giải:
Cách dựng:
– Dựng đoạn BC = 5cm
– Dựng góc ∠CBx = 35o
– Dựng CA ⊥ Bx ta có ΔABC dựng được.
Chứng minh: ΔABC có ∠A = 90o, ∠B = 35o, BC = 5cm. Thỏa mãn điều kiện bài toán.
Câu 2: Dựng tam giác ABC vuông tại A, biết cạnh huyền BC = 4,5cm và cạnh góc vuông AC = 2cm
Lời giải:
Cách dựng:
– Dựng đoạn AC = 2cm.
– Dựng góc ∠(CAx) bằng 90o.
– Dựng cung tròn tâm C bán kinh 4,5cm cắt AX tại B. Nối CB ta có ΔABC cẩn dựng .
Chứng minh:
ΔABC có ∠A = 90o, AC = 2 cm, BC = 4,5 cm.
Thỏa mãn điều kiện bài toán.
Câu 3: Dựng hình thang cân ABCD (AB // CD), biết CD = 3cm, AC = 4cm, ∠D = 70o
Lời giải:
Phân tích: Giả sử hình thang ABCD dựng được thỏa điểu kiện bài toán, ta thấy ΔACD xác định được vì biết CD = 3cm, ∠D = 70o, AC = 4cm
Ta cẩn xác định đỉnh B. Đỉnh B thỏa mãn 2 điểu kiện:
– Nằm trên tia Ay//CD
– B cách D một khoảng bằng 4cm.
Cách dụng:
– Dựng đoạn CD = 3cm
– Dựng góc CDx bằng 70o
– Trên nửa mặt phẳng bờ CD chứa tia Dx dựng cung tròn tâm C bản kính 4cm cắt Dx tại A.
– Dựng tia Ay // CD
– Trên nữa mặt phẳng bờ CD chứa điểm A, dựng cung tròn tâm D bán kính 4cm cắt Ay tại B
– Nối BC ta có hình thang ABCD cần dựng.
Chứng minh: Thật vậy theo cách dựng, ta có AB // CD nên tứ giác ABCD là hình thang có CD = 3cm , ∠D = 70o, AC = 4cm.
Vậy ABCD là hình thang cân.
Biện luận: ΔACD luôn dựng được nên hình than ABCD luôn dựng được.
Bài toán có một nghiệm hình.
Câu 4: Dựng hình thang ABCD (AB //CD) biết AD = 2cm, ∠D = 90o, DC = 4cm.
Lời giải:
Phân tích: Giả sử hình thang ABCD dựng được thỏa mãn bài toán.
Ta thấy ΔADC xác định được vì biết AD = 2cm, ∠D = 90o, DC = 4cm. Ta cần xác định đình B. Đỉnh B thỏa mãn hai điều kiện:
– B nằm trên tia Ax//CD
– B cách C một khoảng bằng 3cm
Cách dựng:
– Dựng ΔADC biết:
AD = 2cm, D = 90o, DC = 4cm
– Dựng Ax ⊥ AD
– Dựng cung tròn tâm C bản kính bằng 3cm, cắt Ax tại B.
Nối BC ta có hình thang ABCD dựng được.
Chứng minh:
Thật vậy theo cách dựng, ta có: AB // CD, ∠D = 90o
Tứ giác ABCD là hình thang vuông
Lại có AD = 2cm, CD = 4cm, BC = 3cm
Hình thang dựng được thỏa mãn điều kiện bài toán.
Biện luận: Δ ADC dựng được, hình thang ABCD luôn dựng được.
Bài toán có hai nghiệm hình.
Câu 5: Dựng ΔABC cân tại A, biết BC = 3cm, đường cao BH = 2,5cm.
Lời giải:
Cách dựng:
– Dựng BH : 2,5cm
– Dựng ∠(xHB) = 90o
– Dựng cung tròn tâm B bán kính 3cm cắt Hx tại C.
– Dựng BC
– Dựng đường trung trực BC cắt CH tại A
– Dựng AB, ta có ΔABC cẩn dựng
Chứng minh:
Ta có AC = AB (tính chất đường trung trực)
Nên ΔABC cân tại A, BH ⊥ AC
Ta lại có BC = 3cm, BH = 2,5cm
Vậy ΔABC dựng được thỏa mãn điều kiện bài toán.
Câu 6: Dựng tam giác ABC, biết BC = 4cm , ∠B = 40o , AC = 3cm
Lời giải:
Cách dựng:
– Dựng đoạn thẳng BC = 4cm .
– Dựng góc ∠(CBx) bằng 40o
– Dựng trên nửa mặtphẳng bờ BC chứa tia Bx cung tròn tâm C bản kính 3cm cắt BX tại A.
– Kẻ AC, ta có tam giác ABC cần dựng.
Chứng minh:
Thật vậy, theo cách dựng Δ ABC có BC = 4cm, ∠B = 40o, AC = 3cm.
Thỏa mãn điều kiện bài toán
Bài toán có hai nghiệm hình.
Câu 7: Dựng hình thang ABCD (AB // CD) biết AD = 2cm, DC = 4cm, AC = 3,5cm.
Lời giải:
Phân tích: Giả sử hình thang ABCD dựng được thỏa mãn điều kiện bài toán.
Tam giác ADC dựng được vì biết ba cạnh AD = 2cm, DC = 4cm, AC = 3,5cm. Điểm B thỏa mãn hai điều kiện:
– B nằm trên đường thẳng đi qua A và song song với CD.
– B cách C một khoảng bằng 2,5cm.
Cách dựng:
– Dựng ΔADC biết AD = 2cm, DC = 4cm, AC = 3,5cm
– Dựng tia Ax // CD. Ax nằm trong nửa mặt phẳng bờ AD chứa điểm G.
– Dựng cung tròn tâm C bán kính 2,5cm. Cung này cắt Ax tại B, nối CB ta có hình thang ABCD cần dựng.
Chứng minh:
Tứ giác ABCD là hình thang vì AB // CD.
Hình thang ABCD có: AD = 2cm, CD = 4cm, AC = 3,5cm, BC = 2,5cm thỏa mãn yêu cầu bài toán.
Biện luận: Vì ΔADC luôn dựng được nên hình thang ABCD dựng được 2 hình thang thỏa mãn bài toán.
Câu 8: Dựng hình thang cân ABCD có AB // CD, biết AD = 2cm, CD = 4cm, AC = 3,5cm
Lời giải:
Phân tích: Giả sử hình thang ABCD dựng được thỏa mãn điều kiện bài toán. Tam giác ADC dựng được vì biết ba cạnh AD = 2cm, CD = 4cm, AC= 3,5cm. Điểm B thỏa mãn 2 điều kiện:
– B nằm trên đường thẳng đi qua A và song song với CD.
– B cách D một khoảng bằng 3,5cm.
Cách dựng:
– Dựng ΔADC biết:
AD = 2cm, AC = 3,5cm, CD = 4cm.
– Dựng tia AX // CD. Ax nằm trong nửa mặt phẳng bờ AD chứa điểm C.
– Dựng cung tròn tâm D bán kính 3,5cm. Cung này cắt AX tại B. Nối CB, ta có hình thang ABCD cần dựng.
Chứng minh:
Tứ giác ABCD là hình thang vì AB //CD.
AC = BD = 3,5cm
Vậy hình thang ABCD là hình thang cân.
Hình thang cân ABCD có: AD = 2cm, CD = 4cm, AC = 3,5cm thỏa mãn yêu cầu bài toán.
Biện luận: Tam giác ADC luôn dựng được nên hình thang ABCD luôn dựng được. Cung tròn tâm D bán kính 3,5cm cắt Ax tại 1 điểm nên ta dựng được một hình thang thỏa mãn yêu cầu bài toán.
Câu 9: Dựng hình thang cân ABCD có AB//CD, biết hai đáy AB = 2cm, CD = 4cm, đường cao AH = 2cm.
Lời giải:
Phân tích: Giả sử hình thang ABCD dựng được thỏa mãn điều kiện bài toán. Tam giác ADH dựng được vì biết hai cạnh góc vuông AH = 2cm và HD = lcm, ∠H = 90o và đáy AB < CD nên ∠D < 90o. Điểm H nằm giữa D và C.
Điểm C nằm trên tia đối tia HD và cách H
Điểm B thỏa mãn hai điều kiện:
– B nằm trên đường thẳng đi qua A và song song với DH.
– B cách A một khoảng bằng 2cm
Cách dựng:
– Dựng ΔAHD biết ∠H = 90o, AH = 2cm, HD = lcm
– Dựng tia đối tia HD
– Dựng điểm C sao cho HC = 3cm
– Dựng tia AX // DH, Ax nằm trên nửa mặt phẳng bờ AD chứa điểm H.
– Dựng điểm B sao cho AB = 2cm . Nối CB ta có hình thang ABCD cẩn dựng.
Chứng minh:
Tứ giác ABCD là hình thang vì AB//CD.
Kẻ BK ⊥ CD. Tứ giác ABKH là hình thang có 2 cạnh bên song song nên: BK = AH và KH = AB
Suy ra: KC = HC – KH = HC – AB = 3 – 2 = 1 (cm)
Suy ra: ΔAHD = ΔBKC (c.g.c) ⇒ ∠D = ∠C
Câu 10: Dựng hình thang ABCD, biết hai đáy AB = 2cm, CD = 4cm, ∠D = 70o, ∠B = 50o
Lời giải:
Phân tích:
Giả sử hình thang ABCD dựng được thỏa mãn điều kiện bài toán. Qua A kẻ đường thẳng song song với BC cắt CD tại E. Hình thang ABCE có 2 cạnh bên song song nên AB = EC = 2cm do đó DE = 2cm
Tam giác ADE dựng được vì biết 2 góc kề với một cạnh.
Điểm C nằm trên tia DE cách D một khoảng bằng 4cm.
Điểm B thỏa mãn hai điều kiện:
– B nằm trên đường thẳng đi qua A và song song với CD.
– B nằm trên đường thẳng đi qua C và song song với AE.
Cách dựng:
– Dựng ΔADE biết DE = 2cm, ∠D = 70o, E = 50o
– Dựng tia DE lấy điểm C sao cho DC = 4cm
– Dựng tia AX // CD, Ax nằm trên nửa mặt phẳng bờ AD chứa điểm C
– Dựng tia Cy // AE, Cy nằm trên nửa mặt phẳng bờ CD chưa điểm A.
Cy cắt Ax tại B. Hình thang ABCD cần dựng.
Chứng minh: