Bài làm 1
Dọc lối cổng nhà em, ông nội trồng tám cây xoan thành hai hàng dọc. Ông nói với bố mẹ em là sau mười năm sẽ đốn xoan lấy gỗ làm nhà. Hàng xoan được sáu tuổi thì ông qua đời.
Gốc xoan, cành xoan màu mốc đen đen. Lá xoan xoè ra như những bàn tay mềm mại. Lá xoan hăng nồng, có thể đốt lên hun muỗi, ủ làm phân xanh bón ruộng.
Cây xoan còn gọi là cây sầu đâu. Tháng giêng, mưa phùn, xoan mọc lá tua tủa, từng chùm như tai chó uốn cong. Vì thế dân gian mới có câu ví “Sầu đâu tai chó”. Tháng hai, hàng xoan nhà em ra hoa, hoa kết thành từng chùm. Hoa xoan bé tí ti, màu trắng tím, rụng xuống đầy ngõ. Hương xoan thơm, nồng nàn trong đêm khuya. Bà nội em bảo hương thơm của hoa xoan là vị thuốc quý. Nghe bà nói, em càng nhớ đến ông.
Gỗ xoan dẻo và thơm, dùng làm cột nhà, xà nhà, rui nhà, làm ván cửa. Quý nhất là xoan đào. Mối, mọt không bao giờ dám đụng đến gỗ xoan.
Em nhẩm tính: còn bốn năm nữa, bố mẹ em sẽ đốn xoan, thuê thợ làm nhà mới. Chắc là ông sẽ về ngắm ngôi nhà và mừng cho con cháu.
Bài làm 2
Làng Thọ Vĩnh quê em có cây đa cổ thụ. Ông nội em cho biết cây đa cùng tuổi với đình làng: hơn hai thế kỉ.
Gốc đa to, xù xì, bốn năm người lớn ôm mới xuể. Ngọn đa cao vút chọc trời xanh. Đa có nhiều cành, nhiều rễ phụ to như cột đình, cột nhà. Lá đa bằng bàn tay người lớn, dày và bóng. Lá đa non màu đồng hun. Búp đa chĩa ra như những mũi giáo nhọn hoắt màu nâu đỏ.
Tán đa xanh um, che rợp mái đình, sân đình và ao đình. Trái đa to bằng quả cà. Trái đa chín màu nâu thẫm như quả táo Tầu trong thang thuốc bắc, có nhiều hạt nhỏ bằng hạt kê, ngòn ngọt. Mùa đa chín, sáo đen mỏ vàng, sáo sậu kéo đến hàng đàn, tranh nhau, cãi nhau chí choé suốt ngày, suốt buổi.
Cây đa là vẻ đẹp của quê em, là niềm tự hào của bà con làng Thọ Vĩnh. Trên đường đi học về, từ xa nhìn ngọn đa làng, chúng em vẫy tay rối rít, vừa chạy vừa reo.
Bài làm 3
Dọc lối cổng nhà em, ông nội trồng tám cây xoan thành hai hàng dọc. Ông nói với bố mẹ em là sau mười năm sẽ đốn xoan lấy gỗ làm nhà. Hàng xoan được sáu tuổi thì ông qua đời.
Gốc xoan, cành xoan màu mốc đen đen. Lá xoan xoè ra như những bàn tay mềm mại. Lá xoan hăng nồng, có thể đốt lên hun muỗi, ủ làm phân xanh bón ruộng.
Cây xoan còn gọi là cây sầu đâu. Tháng giêng, mưa phùn, xoan mọc lá tua tủa, từng chùm như tai chó uốn cong. Vì thế dân gian mới có câu ví “Sầu đâu tai chó”. Tháng hai, hàng xoan nhà em ra hoa, hoa kết thành từng chùm. Hoa xoan bé tí ti, màu trắng tím, rụng xuống đầy ngõ. Hương xoan thơm, nồng nàn trong đêm khuya. Bà nội em bảo hương thơm của hoa xoan là vị thuốc quý. Nghe bà nói, em càng nhớ đến ông.
Gỗ xoan dẻo và thơm, dùng làm cột nhà, xà nhà, rui nhà, làm ván cửa. Quý nhất là xoan đào. Mối, mọt không bao giờ dám đụng đến gỗ xoan.
Em nhẩm tính: còn bốn năm nữa, bố mẹ em sẽ đốn xoan, thuê thợ làm nhà mới. Chắc là ông sẽ về ngắm ngôi nhà và mừng cho con cháu.
Bài làm 4
Ở những làng quê miền Bắc, đâu đâu cũng có cây xoan, một thứ cây quen thuộc, gắn bó với cuộc sống của người nông dân tự bao đời. Từ vùng trung du đất cằn sỏi đá đến vùng châu thổ sông Hồng màu mỡ, xoan được trồng trên triền đồi hay ven con đường làng uốn lượn quanh co… Xoan còn được trồng trước ngõ, trong vườn hoặc trên những rẻo đất quanh ao, quanh nhà. Xoan rất dễ sống. Người ta chỉ cần đào một cái hố nho nhỏ, ươm cây xoan con con và đặt vào đó một niềm hi vọng.
Thời gian trôi qua rất nhanh. Khoảng năm đến sáu năm sau, cây xoan đã trưởng thành. Thân cây cao và thẳng tắp, màu nâu sẫm. Cành xoan khẳng khiu, đầu cành lưa thưa một vài túm lá. Lá xoan mỏng và nhỏ, màu xanh đậm, phất phơ trước gió.
Cây xoan dẹp nhất là vào cuối tháng ba, mùa hoa xoan nở. Những bông hoa nhỏ bé, cánh tím phớt, điểm mấy chấm đen li ti nở thành từng chùm. Mỗi khi có làn gió nhẹ thổi qua, những chùm hoa lại đong đưa, đong dưa khe khẽ. Không khí trong làng thơm ngát hương hoa xọan, một mùi thơm mộc mạc, dịu dàng hơn cả hoa cau, hoa bưởi.
Ở làng em, nhà nào cũng trồng xoan. Ngọn xoan cao vượt lên khỏi những khu vườn cây cối xanh um. Sau trận mưa, hoa xoan rơi đầy lối ngõ, rắc trên những luống rau cải xanh mướt và lấm tấm cả trong vại nước trước sân nhà.
Nqắm hàng xoan trồng trước ngõ, ông em tấm tắc khen cây nào cũng to, cũng đẹp. Sang năm là có thể đốn xoan làm cột, dựng thêm chiếc nhà ngang. Gỗ xoan dẻo dai, bền chắc và đặc biệt là không mối mọt nào đục dược, ông bảo em nhớ nhắc ông bữa nào tla bởt lá xoan già để ủ làm phân xanh bón lúa.
Giống như tre, trúc, cây xoan là bạn thân của người nông dân Việt Nam từ ngàn xưa. Xoan mọc ở khắp nơi, không chê đất xấu dất cằn. Nét đẹp giản dị của cây xoan góp phần làm nên vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên thanh bình chốn làng quê Bắc Bộ.
