Trang chủ » Soạn bài Nói với con – Y Phương

Soạn bài Nói với con – Y Phương

1. Mượn lời nói với con, nhà thơ gợi về cội nguồn sinh dưỡng mỗi con người, gợi về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của quê hương mình. Bố cục của bài thơ đã thể hiện ý tưởng đó như thế nào?
 
Trả lời:
 
Mượn lời nói với con, nhà thơ gợi về cội nguồn sinh trưởng của mỗi người, gợi về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của quẽ hương mình. Thế hiện ý đồ đó bài thơ được bố cục thành hai đoạn:
 
–       Đoạn 1: (từ đầu đến câu “Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời. Con lớn lên trong tình yêu thương, sự đùm bọc, nâng đỡ của cha mẹ trong cuộc sống lao động tươi đẹp cùa quê hương.
 
–       Đoạn 2: (phẩn còn lại) Tự hào với sức sông mạnh mẽ, bền bĩ, với truyền thống cao đẹp của quê hương, ước mong con sẽ kế tục xứng đáng.
 
Đúng là bài thơ đã khởi đầu từ tình cảm gia đình mà mở rộng ra tình cảm quê hương từ những kỉ niệm nhỏ bé, gần gũi thiết tha lên lẽ sống cao đẹp. Bài thơ bộc lộ cảm xúc, chủ đề dẫn dắt ý tưởng một cách tự nhiên có tầm khái quát mà vẫn sâu xa thám thía.
 
2. Con được lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ, trong sự đùm bọc của quê hương. Hãy tìm và phân tích các câu thơ nói lên điều ấy.
 
Trả lời:
 
Đoạn đầu bài thơ là tình yêu thương của cha mẹ và sự đùm bọc che chở của quê hương đối với con.
 
Bốn câu thơ đầu là những hình ảnh hết sức cụ thể của một không khí gia đình đầm ấm và quấn quýt:
 
“Chân phải bước tới cha
 
Chân trái bước tới mẹ
 
Một bước chạm tiếng nói
 
Hai bước tới tiếng cười’’
 
Con trẻ đã lớn lên từng ngày trong tình yêu thương, trong sự mong chờ nâng đón của bậc sinh thành. Từng bước đi là từng tiếng nói tiêng cười được mẹ cha nâng niu, chăm chút, mừng vui đón nhận từng ngày.
 
Không chỉ có tình yêu thương sự che chở đỡ nâng của cha mẹ, con trẻ còn trưởng thành trong cuộc sống lao động, trong thiên nhiên tươi đẹp và thấm đượm nghĩa tình của quê hương ruột thịt:
 
“Người đồng mình yêu lắm con ơi!
 
Đan lờ cài nan hoa
 
Vách nhà ken câu hát
 
Rừng cho hoa
 
Con dường cho những tấm lòng…”
 
Những hình ảnh tươi đẹp “Đan lờ cài nan hoa, Vách nhà ken câu hát” gợi lên cuộc sống lao động cần cù vui tươi của “người đồng mình”. Các động từ cài, ken, không chỉ miêu tả cụ thể mà còn cho thấy một cách sinh động tình cảm gắn bó, quấn quýt. Ngay cả rừng núi của quê hương tự bao đời rồi vẫn thơ mộng và trữ tình đã che chở, dưỡng nuôi con người cả về tâm hồn, về lối sống “Rừng cho hoa/ Con đường cho những tấm lòng” là như thế
 
3. Người cha nói với con về những đức tính cao đẹp gì của người "đồng mình", từ đó nhắc nhở con trên đường đời cần phải như thế nào?
 
Trả lời:
 
Đoạn còn lại của bài thơ: qua việc ca ngợi những đức tính cao đẹp của “người đồng mình”, tác giả dặn dò mong ước con minh sẽ kế tục phát huy một cách xứng đáng với truyền thống cao đẹp đó của quê hương.
 
Những đức tính cao đẹp đó là gì?
 
“Người đồng mình thương lắm con ơi
 
Cao do nỗi buồn
 
Xa nuôi chí lớn
 
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
 
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
 
Sống trong thung không chê thưng nghèo đói.
 
Sống như sông như suối
 
Lên thác xuống ghềnh                                                        
 
Không lo cực nhọc”
 
“Người đồng mình” đó! Những con người sống quanh năm vất vả mà mạnh mẽ và khoáng đật biết bao nhiêu, những con người ấy luôn gắn bó với quê hương dẫu còn cực nhọc, đói nghèo.
 
Qua những đức tính vừa nói của “người đồng mình”, tác giả mong muốn con mình phải một lòng chung thủy với quê hương, sẵn sàng chấp nhận gian nan thử thách để vượt qua chúng bằng ý chí, bằng niềm tin của mình.
 
“Người đồng mình” còn đức tính gì nữa?
 
“Người đồng mình thô sơ da thịt
 
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
 
Người dồng mình tự đục đá kê cao quê hương
 
Còn quê hương thì làm phong tục
 
Con ơi tuy thô sơ da thịt
 
Lên đường
 
Không bao giờ nhỏ bé được Nghe con”
 
Tuy mộc mạc nhưng rất giàu chí khí, niềm tin, “người đồng mình” dù “thô sơ da thịt” nhưng nhất định không nhỏ bé về tâm hồn, về quyết tâm và mơ ước xây dựng quê hương. Chính họ đã làm nên truyền thống, phong tục tập quán tốt đẹp tự bao đời, đã “tự đục đá kê cao quê hương", còn quê hương thì làm phong tục. Qua các đức tính ấy của người đồng mình” người cha dặn dò con hãy biết tự hào với truyền thông quẽ hương để tự tin vững bước trên đường đi tới.
 
4. Em cảm nhận như thế nào về tình cảm người cha đối với con trong bài thơ? Điều lớn lao nhất mà người cha muốn truyền cho con qua những lời này là gì?
 
Trả lời:
 
Tình cảm của người cha đối với con trong bài thơ này thật yêu thương, trìu mến, thiết tha và tin tưởng. Điều lớn lao nhất mà người cha truyền tới được cho con là niềm tự hào với sức sống mạnh mẽ bển bỉ, với truyền thông cao đẹp của quẽ hương và niềm tin vững bước vào đời.
 
5. Nhận xét về cách diễn tả tình cảm và suy nghĩ bằng hình ảnh của nhà thơ. (Gợi ý: Người miền núi thường có cách nói giàu hình ảnh, cụ thể, mộc mạc mà có tính khái quát, giàu chất thơ. Chẳng hạn bốn dòng thơ đầu bài hay các câu: "Đan lờ cài nan hoa – Vách nhà ken câu hát", "Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương"…)
 
Trả lời:
 
Cách diễn tả tình cảm và suy nghĩ bằng hình ảnh của nhà thơ thật đặc sắc và độc đáo. Các hình ảnh vừa cụ thể vừa có tính khái quát tuy mộc mạc, bình dị mà vẫn giàu chất thơ.
 

Leave a Comment

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Scroll to Top