Bố cục:
– Đoạn 1 (từ đầu … cắt đứt đi vậy): Quá trình dạy con của bà mẹ.
– Đoạn 2 (còn lại): Kết quả.
Tóm tắt:
Mạnh Tử lúc nhỏ tính hay bắt chước, người mẹ phải ba lần chuyển nhà (gần nghĩa địa → gần chợ → gần trường học) để có môi trường sống tốt cho con. Bà mẹ Mạnh Tử dạy con vừa có đạo đức vừa có chí học hành, thương con nhưng không nuông chiều, ngược lại rất kiên quyết.
Đọc hiểu văn bản
Câu 1 (trang 152 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Sự việc | Con | Mẹ |
1 | Ở gần nghĩa địa, bắt chước đào, chôn, lăn, khóc | Dọn nhà ra gần chợ |
2 | Gần chợ, con bắt chước nô nghịch cách buôn bán điên đảo | Dọn nhà đến cạnh trường học |
3 | Ở gần trường, bắt chước học tập lễ phép, cắp sách vở đi học | Vui lòng, yên tâm |
4 | Hỏi người ta giết lợn làm gì | Nói đùa nhưng lo con sẽ học thói nói dối nên đi mua thịt cho con để giữ lời |
5 | bỏ học về nhà chơi | Cắt đứt tấm vải đang dệt và dạy con về tinh thần học tập |
Câu 2 (trang 152 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
– Ý nghĩa dạy con trong ba sự việc đầu: Môi trường sống là điều vô cùng quan trọng trong việc hình thành nhân cách trẻ thơ.
– Ý nghĩa việc dạy con hai lần sau: Dạy con phải dứt khoát, không được nói dối, kiên quyết, hiểu được vai trò to lớn của việc học tập.
→ Tác dụng của cách dạy con: “Từ hôm đó thầy Mạnh Tử học tập…”
Câu 3 (trang 152 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Bà mẹ thầy Mạnh Tử là người mẹ, người thầy với lòng thương con hết mực, có ý thức về việc dạy dỗ con từ nhỏ, người phụ nữ bình dị mà khéo léo, sâu sắc trong cách dạy con.
Câu 4 (trang 152 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Cách viết truyện Mẹ hiền dạy con: Là truyện trung đại nội dung mang tính giáo huấn, gần với kí sử. Có cốt truyện đơn giản, nhân vật được kể theo ngôi thứ ba qua hành động và ngôn ngữ đối thoại.
Luyện tập
Câu 1 (trang 153 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Bà mẹ thầy Mạnh Tử đang ngồi dệt thấy con bỏ học về nhà chơi, liền cầm dao cắt đứt tấm vải đang dệt. Điều này thể hiện thái độ tức giận. Tấm vải dang dở là công sức bao ngày nhưng bà mẹ sẵn sàng hủy nó đi để dạy con một bài học sâu sắc. Hành động này xuất phát từ lòng thương con, sự nhận thức đúng về việc học.
Câu 2 (trang 153 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Đạo làm con: Sự hi sinh, quan tâm, chăm sóc của cha mẹ là vô bờ, cần cố gắng học tập, không ham chơi để không phụ lòng cha mẹ.
Câu 3 (trang 153 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
– Tử với nghĩa “chết”: Tử trận, bất tử, cảm tử.
– Tử với nghĩa “con”: Công tử, hoàng tử, đệ tử.
