Tóm tắt:
Bài văn miêu tả cảnh vượt thác của con thuyền trên sông Thu Bồn, nổi bật vẻ hùng dũng và sức mạnh con người trước thiên nhiên hùng vĩ.
Đọc hiểu văn bản
Câu 1 (trang 40 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):
Bố cục:
– Đoạn 1 (Từ đầu … chuẩn bị vượt nhiều thác nước): Trên đoạn sông phẳng lặng.
– Đoạn 2 (tiếp … khỏi thác Cổ Cò): Thuyền qua đoạn sông nhiều thác dữ.
– Đoạn 3 (còn lại): Khi thuyền qua thác dữ.
Câu 2 (trang 40 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):
Cảnh dòng sông và hai bên bờ thay đổi theo trật tự không gian, thời gian.
– Chặng 1 – sông phẳng lặng, êm đềm, bãi dâu bạt ngàn, chòm cổ thụ, núi cao.
– Chặng 2 – đoạn thác dữ, nước cao, vách đá cao.
– Chặng 3 – đã qua đoạn thác dữ, qua núi thấy đồng ruộng.
Vị trí quan sát: Trên con thuyền vượt thác ấy, người quan sát có thể miêu tả chân thực và linh hoạt về cảnh sắc.
Câu 3 (trang 40 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):
* Cảnh con thuyền vượt thác:
– Tinh thần sẵn sàng: Nấu cơm ăn để được chắc bụng, …
– Hành động con người: Nhanh, mạnh.
– Dòng nước hung hãn: Nước từ trên cao phóng…
* Hình ảnh dượng Hương Thư:
– Ngoại hình to khỏe, rắn chắc: “Như một pho tượng … như một hiệp sĩ”.
– Hành động mạnh mẽ: “Đánh trần đứng sau … lấy thế trụ lại”.
* Những cách so sánh để miêu tả dượng Hương Thư:
– Sử dụng thành ngữ: Nhanh như cắt, như một pho tượng đồng đúc.
– Dùng hình ảnh cường điệu: Hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.
* Ý nghĩa của hình ảnh so sánh dượng Hương Thư giống như “một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh”: Người anh hùng trước thiên nhiên hùng vĩ. Đối lập với tính cách hiền lành khi ở nhà. Khẳng định phẩm chất đáng quý của người lao động: Bản chất hiền lành, nhút nhát nhưng trong công việc lại dũng cảm, nhanh nhẹn.
Câu 4* (trang 40 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2): Hình ảnh cây cổ thụ:
– Đoạn đầu: Dọc sông, những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước → chuyển nghĩa ẩn dụ: Thiên nhiên cũng lo lắng trước thử thách.
– Đoạn cuối: Dọc sườn núi, những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước → chuyển nghĩa hoán dụ: Thiên nhiên cùng chung niềm vui với chiến thắng con người.
Câu 5 (trang 40 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):
Hình ảnh con người và thiên nhiên:
– Thiên nhiên hùng vĩ, thơ mộng.
– Con người lao động chất phác mà anh hùng.
Luyện tập
Sông nước Cà Mau | Vượt thác | ||
Thiên nhiên | Sông nước hùng vĩ, hoang dã | ||
Vùng Nam Bộ rộng lớn, chợ Năm Căn tấp nập, sông ngòi chằng chịt | Miền trung Trường Sơn thác nước dữ dội | ||
Nghệ thuật | Từ khái quát đến cụ thể | Trình tự không gian, thời gian | |
